Associated degree of prehospital emergency care
مقطع کاردانی رشته فوریتهای پزشکی یکی از برنامه های آموزشی گروه پزشکی می باشد . دانش اموختگان این مقطع به عنوان عضوی از تیم سلامت ارئه خدمات و امداد رسانی به بیماران و مصدومین را در مرحله پیش بیمارستانی به عهده داشته و گستره این خدمات آحاد جامعه را در بر میگیرد . دوره کاردانی فوریتهای پزشکی اولین مقطع تحصیلی این رشته است که برنامه آن بر اساس ضوابط علمی و ارزشهای اسلامی تهیه و تدوین گردیده است . آموزش فوریتهای پزشکی در سطح کاردانی زمینه نیاز تربیتت تکنسین های حرفه ای است که با بهره گیری از آخرین اطلاعات علمی با دانش و مهارت خود خواهند توانست به عنوان عضوی از تیم سلامت خدمات مورد نیاز جامعه را با لحاظ کلیه جوانب انسانی ، اخلاقی ، شرعی و قنونی ارائه نمایند .
تاریخچه رشته:
امدادرسانی به نیازمندان در شرایط بحرانی ناشی از بلایا و حوادث مختلف در فطرت و نهاد تمامی انسانها وجود دارد وو لزوم وجود موسسات امدادرسانی در چنین شرایطی از ضروریات عملکرد در هر جامعه ای می باشد . رشته فوریتهای پزشکی به عنوان یک تخصص حرفه ای از دهه 1960 میلادی در آمریکا پایه گذاری شده و طی قریب به نیم قرن اصلاحات و در نتیجه پیشرفتهای بسیار مطلوبی در زمینه های مختلف در این رشته صورت گرفته است .
در ایران در سال 1353 بدنبال فروریختن سقف فرودگاه مهرآباد و بر جای گذاشتن خسارات جانی و مالی ، دولت وقت تصمیم به تأسیس « اورژانس پیش بیمارستانی » گرفت و در هما سال تربیت نیروهای مورد نیاز تحت نظر کارشناسان خارجی طی دوره 6 ماهه صورت گرفت در سال 1354 مرک اورژانس تهران با 7پایگاه راه اندازی گردید و متعاقب آن مرکز اطلاعات اورژانس 115 شهرستانها نیز تشکیل شد .
مراکز اورژانس 115 تا سال 1376 متأسفانه هیچ روند تکاملی نداشته و در این سال دولت طرح سازماندهی اورژانس ها را از اولویتهای برنامه وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی اعلام نمود و در همین راستا با همکاری متخصصین مختلف مشخصات کلی برنامه و سرفصل دروس رشته فوریتهای پزشکی تدوین و در هشتمین جلسه شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی مورخ 11/4/79 به تصویب رسید . از سال 1381 با جذب دانشجو به صورت نیمه متمرکز د رتعداد محدودی از دانشگاهها ، تربیت نیروی متخصص در این رشته وارد مرحله جدیدی گردید . در سال 1385 که با توجه به نیاز مبرم به خدمات دانش آموختگان ، این رشته در 30 دانشگاه علوم پزشکی کشور راه اندازی و تربیت دانشجو در آن در حال اجرا است . در مهرماه 1385 هیأت ممتحنه و ارزشیابی رشته فوریتهای پزشکی توسط معاونت آموزشی و امور دانشجویی وزارت متبوع تعیین و بازنگری در اهداف و استاندارهای رشته آغاز شد .
فلسفه:
به مصداق آیه 31 سوره مبارکه مائده ( و من احیاها فکانما احیا الناس جمیعا) نجات جان یک انسان همانند نجات جان بشریت است به همین جهت تلاش در جهت حفظ حیات و نجات جان انسانها یک وظیفه شرعی ، اخلاقی و اجتماعی محسوب می کردد. تأکید بر ارزشهای اخلاقی ، حرفه ای ققانونی یکی از اجزاء ضروری آموزش رشته فوریتهای پزشکی به شمار می رود . پرسنل فوریتهای پزشکی وظیفه تأمین ، حفظ و ارتقاء سلامت افراد جامعه را بر عهده دارند و این مهم با تکیه بر دانش روز و توجهه به نیازهای جامعه و شرایط جغرافیایی و اقلیمی قابل دستیابی است . تلاش در جهت روز آمد کردن اطلاعات علمی و مهرتهای علمی و ارتقاء مستمر کیفیت آنها سرلوحه کار قرار می گیرد . در آموزش دنشجویان استفاده از استاندارهای روز و منطبق بر نیاز جامعه سرلوحه برنامه آموزشی قرار می گیرد . روش آموزش باید متنوع و بر اساس نیازها ، توانایی ها و تجربیات قبلی فراگیران باشد و با مدنظر قرار دادن استانداردهای ملی ، منطه ای و بین المللی بر اساس تجربیات گذشته نیازهای حال و آینده ارائه می شود . حفظ کرامت انسانی در ارئه خدمت یکی از ارکان ارزشی رشته فوریتهای پزشکی خواهد بود. حفظ ارزشهای اسلامی و احترام به خصیت انسانها به عنوان یک ارزش مهم همواره مدنظر ارائه کنندگان خدمت قرار خواهد گرفت . پژوهش یکی از ابزارهای ارتقای علمی این رشته بوده و مبنای تصمیم گیری در تدوین برنامه و ارائه خدمات می باشد .
رسالت:
تعلیم و تربیت نیروی انسانی مجرب و کارآمد و متعهد به ارشهای اسلامی و انسانی از اجزاء رسالت آموزش رشته فوریتهای پزشکی محسوب می ردد . فارغ التحصیلان این رشته با کسب دانش و مهارت های لازم و منطبق بر نیازهای جامعه و همگام با بالاترین استاندارها قادر خواهند بود امدادرسانی و خدمات مراقبتی پیش بیمارستانی را به بیماران و مصدومین در حداقل زمان ممکن و با کیفیت مطلوب به آحاد جامعه ارائه دهند .
اهداف کلی (Aims):
هدف کلی آموزش مقطع کاردانی رشته فوریتهای پزشکی ، تربیت نیروی مجرب ، کارآمد و متعهد است که قادر باشند به عنوان عضوی از تیم سلامت وظیفه خطیر امدادرسانی به آحاد جامعه را در زمان نیاز ( از بدو درخواست تا نتقال به مراکز درمانی ) به نحو احسن به انجام رسانند .
وظایف حرفه ای دانش آموختگان (Task Analysis):
- ارزیابی اولیه و سریع بیماری
- ارایه کمکهای اویه پزشکی به بیماران بدحال و مصدومان
- برقرار ساختن ارتباط با مراکز اصلی اورژانس و پزشک مشاور
- ارایه گزارش پزشکی مناسب و مفید به پزشک مشاور یا مرک پیام و کسب تکلیف
- بکارگیری صحیح تجهیزات موجود در آمبولانس به منظور پایش ، جابجایی ، انتقال و تثبیت وضعیت بیمار
- انجام اقدامات پایه نظیر گرفتن مسیر وریدی مناسب ، تجویز اکسیژن ، باز نگاه داشتن راه هوایی ، انجام پایش قلبی و نیز اقدامات احیای قلبی ریوی پایه در موارد ایست قلبی – تنفسی ، تجویز مایعات در موارد شوک
- تجویز صحیح داروهای موجود در آمبولانس ، انجام انتوباسیون لوله تراشه ، دادن شوک الکتریکی به بیمار و سایر اقدامات احیاء پیشرفته با کسب مجوز از پزشک مسئول یا بر اساس دستورالعمل های ابلاغ شده
- رانندگی وسیله نقلیه جهت رسیدن سریع به محل ماموریت و حمل بیمار به مراکز درمانی در اسرع وقت
- رعایت اخلاق حرفه ای و اطمینان بخشی به بیمار و همراهان
- انجام سایر مسئولیتهای محوله بر اساس دستورالعملهای سازمانی و بخشنامهه ای اداری
تبصره: فضای عملکردی فارغ التحصیلان این رشته به طور کلی در حوزه پیش بیمارستانی و در موارد خاصی د رحوادث غیر مترقبه است .
استراتژی اجرایی برنامه :
- تنظیم اهداف و ارائه برنامهه ای آموزشی منطبق بر نیازهای ملی – محلی
- تأکید بر حفظ حیات و پیشگیری از بروز معلولیت
- ارائه برنامه های آموزشی از طریق مشابه سازی در مراکز مهارتهای بالینی با استفاده از ابزار و تجهیزات مناسب آموزشی ( مانکن ، مولاژ) و آمبولانس
- تأکید بر بکارگیری مهارتهای آموخته شده در محیط های واقعی ( مراکز بیمارستانی و سپس در پایگاههای اورژانس)
- توجه به روشها و فنون جدید آموزش با تأکید بر روشهای حل مشکل
- طراحی برنامه آموزشی مبتنی بر نقشها و وظایف حرفه ای
- آموزش دانشجو د رجهت تقویت خودآموزی و یادگیری مستمر
- طراحی برنامه بر اساس مسائل مربوط به بلایا و تغییرات احتمالی شرح وظایف در شرایط خاص .
شرایط و نحوه پذیرش دانشجو :
پذیرش دانشجو از طریق آزمون سراسری دانشاهها به صورت نیمه متمرکز ( مصاحبه ، معاینات بدنی و ...) با تأکید بر اختصاص سهمیه به مناطق محروم طبق نیاز اعلام شده از مرکز مدیریت و حوادث فوریتهای پزشکی کشور است .
سطوح رشته:
دوره کاردانی ،اولین مقطع تحصیلی این رشته است که برنامه آن بر اساس ضوابط علمی و ارزش های اسلامی تهیه وتدوین گردیده است.آموزش فوریت های پزشکی در سطح کاردانی زمینه ساز تربیت تکنسین حرفه ای است که با بهره گیری ازآخرین اطلاعات علمی با دانش و مهارت خود خواهند توانست به عنوان عضوی از تیم سلامت خدمات مورد نیاز جامعه را با لحاظ کلیه جوانب انسانی،اخلاقی،شرعی و قانونی ارائه نماید. البته با توجه و عنایت مسئولین مربوطه مقطع کارشناسی برای این رشته در نظر گرفته شده است.به امید آن که درآینده ای نزدیک شاهد راه اندازی تحصیلات تکمیلی این رشته باشیم.
توانایی‌های لازم :
رشته فوریتهای پزشکی به صورت نیمه‌متمرکز دانشجو می‌پذیرد و داوطلبان پس از قبولی در آزمون علمی باید در آزمون حضوری این رشته نیز شرکت کنند و در صورت داشتن توانایی‌های روحی لازم از قبیل انضباط‌پذیری، گذشت و ایثار، اعتماد به نفس و آمادگی فعالیت در شرایط سخت و همچنین آمادگی جسمی کامل مانند عدم ابتلا به بیماری‌های مزمن و صعب‌العلاج مثل دیابت، فشار خون، آسم، نارسایی کلیه، بیماری‌های پیشرفته قلبی ، صرع و بیماری‌های روانی در این رشته پذیرفته می‌شوند.گفتنی است که در رشته فوریتهای پزشکی داشتن قدرت بینایی خوب، مهارتهای بدنی، روانی کلام و حداقل قد 170 سانتی‌متر برای امدادرسانی سریع و صحیح ضروری است. در ضمن این رشته تنها از بین داوطلبان مرد دانشجو می‌پذیرد
رشته های مشابه در داخل کشور :
رشته مشابه در داخل کشور وجود ندارد .
رشته های مشابه در خارج از کشور :
رشته مشابه در خارج از کشور وجود دارد به عنوان مثال : در ایلات متحده آمریکا ، به این گروهها تکنسین فوریتهای پزشکی (Emergency Medical Technician) اتلاق می شود که در سه مقطع پایه (EMT Basic) شده برای این رشته در ایران در حد EMT Intermediate می باشد .
شرایط مورد نیاز راه اندازی رشته کاردانی فوریتهای پزشکی :
طبق ضوابط دفتر گسترش و ارزیابی آموزش پزشکی می باشد.
دروس این رشته در طول تحصیل
دروس پایه:
تشریح و فیزیولوژی، میکروب‌شناسی و انگل‌شناسی ، بهداشت عمومی، زبان تخصصی.
دروس اصلی:
داروشناسی، فرایند عملیات و اطلاعات فنی، نشانه‌شناسی و معاینات بدنی، جابه‌جایی و حمل بیمار، اخلاق و مقررات حرفه‌ای، آشنایی با سازمان‌های امدادی، بهداشت روانی و فوریتهای روان‌پزشکی، فوریت پزشکی در بلایا، کلیات پزشکی.
دروس تخصصی:
احیای قلبی ـ ریوی، اختلالات سیستم قلبی ـ عروقی، شکستگی‌ها و دررفتگی‌ها، مسمومیت‌ها و گزیدگی‌ها، فوریتهای پزشکی در شرایط خاص، خونریزی‌ها، کاهش سطح هوشیاری، سوختگی، سرمازدگی و گرمازدگی.
.: Weblog Themes By Pichak :.